Көп берилүүчү суроолор

1Иш берүүчү кызматкерге эмгекке жарамсыздык (сыркоо) баракчасын төлөбөй коё алабы?
Кыргыз Республикасынын Эмгек Кодексинин «Эмгекке убактылуу жарабай калганда кызматкерге берилүүчү кепилдиктер» №194-беренесине жана КР Өкмөтүнүн 2018-жылдын 18-сентябрындагы №434 Токтому менен бекитилген «Убактылуу эмгекке жарамсыздык боюнча жөлөкпулду жана кош бойлуулук жана төрөт боюнча жөлөкпулду берүүнүн тартиби жөнүндө» Жобонун 21-пунктуна ылайык: «Иш берүүчү менен эмгектик мамиледе турган кызматкер эмгектик мамиле пайда болгон күндөн тартып эмгектик мамиле аяктаган күнгө чейин убактылуу эмгекке жарамсыздык боюнча жөлөкпулду алууга укуктуу». Демек, иш берүүчү кызматкерге эмгекке жарамсыздык баракчасы боюнча акы төлөп берүүгө милдеттүү.
2Уюмда бир жылдан ашык иштедим. Иш берүүчү акы төлөнүүчү ар жылдык өргүүгө чыгаруудан баш тарта алабы?
Кыргыз Республикасынын Эмгек Кодексинин 116-беренесине ылайык, «Кызматкерлерге жумуш (кызмат оруну) ордун жана орточо эмгек акысын сактоо менен ар жылдык өргүү берилет» жана Кыргыз Республикасынын Эмгек Кодексинин 129-беренесине ылайык, «Жыл сайын төлөнүүчү өргүү төлөнбөгөн учурда кызматкер өргүүгө чыкпаган баардык жылдар үчүн аны пайдалануу же акчалай компенсация алуу укугун жоготпойт».
3Акы төлөнүүчү ар жылдык өргүүнүн колдонулбаган күндөрү үчүн компенсация кандай эсептелет?
Акы төлөнүүчү ар жылдык өргүүнүн колдонулбаган күндөрү үчүн компенсация төлөмдөрүнүн өлчөмү Кыргыз Республикасынын Эмгек Кодексинин 159-беренесинин 5-пунктуна ылайык эсептелет: «Өргүүлөр жана пайдаланылбаган өргүү үчүн компенсацияны төлөө үчүн бир күндүк орточо эмгек акы акыркы үч календардык айда эсептелген эмгек акынын суммасын 3кө жана 29,6га (айдагы күндөрдүн календардык орточо саны) бөлүү менен эсептеп чыгарылат.)».
4Бала багуу боюнча өргүүнүн мөөнөтү канча?
Кыргыз Республикасынын Эмгек Кодексинин 137-беренесинин 1-пунктуна ылайык, «Кызматкерге арызы боюнча баласы үч жашка чыкканга чейин багуу үчүн эмгек акысы сакталбаган кошумча өргүү берилет. Тараптардын макулдашуусу боюнча ал үч жашка чыкканга чейин бала багуу үчүн өргүү ар кандай убакта жана ар кандай мөөнөткө берилиши мүмкүн».
5Эгер буга чейин кызматкер жумушка аныкталбаган мөөнөткө кабыл алынган болсо, иш берүүчү кызматкерди мөөнөттүү эмгек келишимине өткөрө алабы?
Кыргыз Республикасынын Эмгек Кодексинин 55-беренесинин 4-пунктуна ылайык: «Аныкталбаган мөөнөткө түзүлгөн эмгек келишими кызматкердин макулдугусуз белгилүү бир мөөнөткө кайра түзүлүшү мүмкүн эмес.»
6Иш берүүчүнүн кызматкерди өз каалоосу менен жумуштан кетүү жөнүндө арыз жазууга мажбурлоого укугу барбы?
Иш берүүчүнүн кызматкерди өз каалоосу менен жумуштан кетүүгө мажбурлоого укугу жок.
7Кызматкерди жумуштан бошотуп жатканда эмгек китепчесин бербей, аны жарым жылдан кийин берген учурда иш берүүчү кандай жоопкерчилик тартат?
Кыргыз Республикасынын Эмгек Кодексинин 65-беренесинин 6-пунктуна ылайык: «Эгер иш берүүчү кызматкерге эмгек китепчесине келишинин зарылдыгы, болбосо аны почта аркылуу жиберүүгө макулдугун берүү жөнүндө почта кабарламасын жибербесе, кызматкерди жумуштан бошотууда иш берүүчүнүн күнөөсү боюнча эмгек китепчеси өз убагында берилбегендиги үчүн иш берүүчү эмгек китепчесин бербей кармаган ар бир күн үчүн кызматкерге ар күндүк орточо эмгек акысын төлөп берет».